Sơ cứu vết thương: Những điều cần biết
Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trịnh Ngọc Duy - Bác sĩ Cấp cứu - Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
Các vết thương nhỏ, hở không chảy máu nhiều thường không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu một số vết thương sâu xảy ra tại những cơ quan hay vị trí nguy hiểm sẽ có nguy bị nhiễm trùng, sốc, thậm chí tử vong. Vì thế, việc sơ cứu vết thương rất quan trọng và cấp thiết.
1. Các loại vết thương thường gặp
Sơ cứu vết thương ban đầu thể giúp vết thương lành nhanh hơn và ngăn ngừa nhiễm trùng. Có 2 loại vết thương đó là: vết thương kín và vết thương hở.
1.1. Vết thương kín
Vết thương kín thường do chấn thương trực tiếp như ngã hoặc bị tấn công bởi một vật gì đó. Trên vết thương kín, da không bị xước nhưng mô bên dưới hoặc huyết quản bị tổn thương, gây chảy máu dưới da, sưng.
1.2. Vết thương hở
Vết thương hở xảy ra khi da bị rách do va đập hoặc một số vật thể gây ra. Có nhiều loại vết thương hở như sau:
Vết trầy xước:
Vết rách thường do vật tù gây ra và thường lởm chởm, không đồng đều.
Vết đâm:
Vết đâm sâu và vết thương sâu hơn chiều rộng của nó.
Vết đạn bắn:
Vết đạn bắn do đạn bắn xuyên vào cơ thể. Vết thương đầu vào có thể nhỏ và tròn.
Các vết thương nhỏ, hở không chảy máu nhiều thường không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu một số vết thương sâu xảy ra tại những cơ quan hay vị trí nguy hiểm sẽ có nguy bị nhiễm trùng, sốc, thậm chí tử vong. Vì thế, việc sơ cứu vết thương rất quan trọng và cấp thiết.
1. Các loại vết thương thường gặp
Sơ cứu vết thương ban đầu thể giúp vết thương lành nhanh hơn và ngăn ngừa nhiễm trùng. Có 2 loại vết thương đó là: vết thương kín và vết thương hở.
1.1. Vết thương kín
Vết thương kín thường do chấn thương trực tiếp như ngã hoặc bị tấn công bởi một vật gì đó. Trên vết thương kín, da không bị xước nhưng mô bên dưới hoặc huyết quản bị tổn thương, gây chảy máu dưới da, sưng.
1.2. Vết thương hở
Vết thương hở xảy ra khi da bị rách do va đập hoặc một số vật thể gây ra. Có nhiều loại vết thương hở như sau:
Vết trầy xước:
- Ở lớp trên cùng của da cọ xát với bề mặt khác như mặt đất hoặc đường.
- Dẫn tới chảy máu nhỏ và hình thành vảy trong vòng 24h nếu không có nhiễm trùng.
- Vết thương sạch, min do vật sắc nhọn gây ra.
- Vết cắt sâu có thể gây chảy máu nghiêm trọng.
Vết rách thường do vật tù gây ra và thường lởm chởm, không đồng đều.
Vết đâm:
Vết đâm sâu và vết thương sâu hơn chiều rộng của nó.
Vết đạn bắn:
Vết đạn bắn do đạn bắn xuyên vào cơ thể. Vết thương đầu vào có thể nhỏ và tròn.
3. Các bước sơ cứu vết thương
Các bước sơ cứu vết thương chảy máu như sau:
3.1. Nhận định
Sơ cứu làm sạch vết thương nhỏ, vết trầy xước:
Các bước sơ cứu vết thương chảy máu như sau:
3.1. Nhận định
- Đánh giá hiện trường để chắc chắn rằng an toàn
- Đánh giá tình trạng người bệnh
- Nhận định loại và mức độ nghiêm trọng của vết thương.
- Vết thương nghiêm trọng: ngay lập tức gọi sự giúp đỡ và vận chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.
- Với các vết thương nhỏ như vết trầy xước, vết cắt nhỏ: có thể tự sơ cứu vết thương tại chỗ như hướng dẫn bên dưới. Tuy nhiên, vẫn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị
Sơ cứu làm sạch vết thương nhỏ, vết trầy xước:
Sơ cứu vết thương kín:
- Chườm lạnh vết thương 15- 20 phút/lần, khoảng cách 2 giờ/1 lần
- Cầm máu bằng cách ép trực tiếp lên vết thương 3-5 phút
- Theo bước làm sạch vết thương ở trên
Sơ cứu vết rách
Sơ cứu vết rách cũng như sơ cứu vết thương hở. Theo đó, với các vết rách nhỏ thực hiện như sau:
Sơ cứu vết thương bị đâm xuyên
Những vết thương bị đâm xuyên cần thực hiện cầm máu ngay lập tức. Bằng cách che vết thương bằng vải sạch và chuyển tới cơ sở y tế ngay lập tức. Tại hiện trường không nên rút các vật đâm xuyên ra.
Sơ cứu vết rách cũng như sơ cứu vết thương hở. Theo đó, với các vết rách nhỏ thực hiện như sau:
- Làm sạch vết thương bằng xà phòng dưới vòi nước chảy
- Loại bỏ chất bẩn và mảnh vụn từ vết thương
- Nếu chảy máu, theo các bước sơ cứu cầm máu (ép trực tiếp lên vết thương 3-5 phút để cầm máu)
- Bôi thuốc mỡ kháng sinh
Sơ cứu vết thương bị đâm xuyên
Những vết thương bị đâm xuyên cần thực hiện cầm máu ngay lập tức. Bằng cách che vết thương bằng vải sạch và chuyển tới cơ sở y tế ngay lập tức. Tại hiện trường không nên rút các vật đâm xuyên ra.
Sơ cứu vết thương súng bắn
Người trợ giúp cần ở lại với nạn nhân cho tới khi xe cấp cứu tới hoặc chuyển nạn nhân tới bệnh viện. Thường xuyên kiểm tra lại tình trạng bệnh nhân và đánh giá hiệu quả của việc sơ cứu để có thể thực hiện các can thiệp cần thiết khi cần thiết.
- Thực hiện cầm máu
- Làm sạch vết thương
- Che lại bằng băng sạch
- Chuyển tới bệnh viện ngay lập tức
Người trợ giúp cần ở lại với nạn nhân cho tới khi xe cấp cứu tới hoặc chuyển nạn nhân tới bệnh viện. Thường xuyên kiểm tra lại tình trạng bệnh nhân và đánh giá hiệu quả của việc sơ cứu để có thể thực hiện các can thiệp cần thiết khi cần thiết.
Trên đây là các kiến thức và thông tin hữu ích về sơ cứu vết thương. Tại ANPHA TECH, chúng tôi cung cấp nhiều giải pháp chăm sóc vết thương phù hợp với từng tình trạng tổn thương và giai đoạn liền thương. Bạn có thể tham khảo các sản phẩm liên quan đến chăm sóc vết thương tại đây.
