BẮT VÍT CỘT SỐNG QUA ỐNG NONG LÀ GÌ? QUY TRÌNH, ƯU ĐIỂM & BIẾN CHỨNG
Tư vấn chuyên môn bài viết BS.CKI LÊ THANH VƯƠNG Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM
Bắt vít cột sống qua ống nong là phương pháp điều trị ngoại khoa ít xâm lấn, được chỉ định cho những ca bệnh chấn thương hoặc suy giảm chức năng cột sống. Đây là phương pháp hiện đại, ít gây biến chứng sau phẫu thuật, rút ngắn thời gian điều trị và hồi phục nhanh hơn. Tuy nhiên, phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong cần được tư vấn và điều trị bởi bác sĩ chuyên môn cao để đạt được hiệu quả cao.
Bắt vít cột sống qua ống nong là gì?
Bắt vít cột sống qua ống nong là kỹ thuật dùng trong điều trị các bệnh lý liên quan cột sống như:
Người mắc những bệnh lý chấn thương cột sống sẽ gặp nhiều hạn chế trong di chuyển và vận động hằng ngày. Hơn nữa, chức năng cột sống suy yếu cũng gây ra các cơn đau lưng do chèn ép thần kinh. Nghiêm trọng hơn là gây ra biến chứng rối loạn tiểu tiện, teo cơ, trầm cảm.
Kỹ thuật bắt vít cột sống qua ống nong sử dụng đinh chuyên dụng để nẹp giữ lại đốt sống bị tổn thương. Từ đó, cố định lại cột sống vào đúng cấu trúc, giúp người bệnh lấy lại thăng bằng, loại bỏ tối đa các triệu chứng, cơn đau do tổn thương cột sống gây nên.
Thống kê Y khoa cho thấy, phương pháp bắt vít cột sống qua ống nong gây ít biến chứng hậu phẫu hơn so với một cuộc phẫu thuật mở, nhưng hiệu quả điều trị (tính ổn định của cấu trúc cột sống sau phẫu thuật) được giữ nguyên.
Cùng với những ưu điểm khác như tính thẩm mỹ (do vết mổ nhỏ), thời gian phẫu thuật ngắn, xâm lấn tối thiểu ít gây đau đớn,… Bắt vít cột sống qua ống nong là một lựa chọn tốt dành cho những người bệnh cần cải thiện/phục hồi chức năng cột sống sau chấn thương.
Bắt vít cột sống qua ống nong là phương pháp điều trị ngoại khoa ít xâm lấn, được chỉ định cho những ca bệnh chấn thương hoặc suy giảm chức năng cột sống. Đây là phương pháp hiện đại, ít gây biến chứng sau phẫu thuật, rút ngắn thời gian điều trị và hồi phục nhanh hơn. Tuy nhiên, phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong cần được tư vấn và điều trị bởi bác sĩ chuyên môn cao để đạt được hiệu quả cao.
Bắt vít cột sống qua ống nong là gì?
Bắt vít cột sống qua ống nong là kỹ thuật dùng trong điều trị các bệnh lý liên quan cột sống như:
- Chấn thương cột sống
- Mất vững cột sống
- Trượt đốt sống
- Hẹp ống sống
- Thoát vị đĩa đệm cột sống
Người mắc những bệnh lý chấn thương cột sống sẽ gặp nhiều hạn chế trong di chuyển và vận động hằng ngày. Hơn nữa, chức năng cột sống suy yếu cũng gây ra các cơn đau lưng do chèn ép thần kinh. Nghiêm trọng hơn là gây ra biến chứng rối loạn tiểu tiện, teo cơ, trầm cảm.
Kỹ thuật bắt vít cột sống qua ống nong sử dụng đinh chuyên dụng để nẹp giữ lại đốt sống bị tổn thương. Từ đó, cố định lại cột sống vào đúng cấu trúc, giúp người bệnh lấy lại thăng bằng, loại bỏ tối đa các triệu chứng, cơn đau do tổn thương cột sống gây nên.
Thống kê Y khoa cho thấy, phương pháp bắt vít cột sống qua ống nong gây ít biến chứng hậu phẫu hơn so với một cuộc phẫu thuật mở, nhưng hiệu quả điều trị (tính ổn định của cấu trúc cột sống sau phẫu thuật) được giữ nguyên.
Cùng với những ưu điểm khác như tính thẩm mỹ (do vết mổ nhỏ), thời gian phẫu thuật ngắn, xâm lấn tối thiểu ít gây đau đớn,… Bắt vít cột sống qua ống nong là một lựa chọn tốt dành cho những người bệnh cần cải thiện/phục hồi chức năng cột sống sau chấn thương.
Bắt vít cột sống qua ống nong là phương pháp xâm lấn tối thiểu giúp ổn định cấu trúc cột sống
Ưu điểm của phương pháp
Ưu điểm nổi bật của phương pháp bắt vít cột sống qua ống nong là xâm lấn tối thiểu nhưng đem lại hiệu quả cao. (2)
Vít chuyên dụng được sử dụng để cố định cột sống, giúp hỗ trợ cấu trúc cột sống, hợp nhất các đốt sống một cách chắc chắn. Hơn nữa, bác sĩ chỉ cần tạo 1 vết rạch nhỏ (khoảng 18 mm – 22 mm), kích thước đủ để đưa vít theo ống nong vào bên trong cơ thể người bệnh.
Vết mổ nhỏ này không chỉ giúp hạn chế biến chứng nhiễm trùng vết mổ, mà còn giúp người bệnh giảm cảm giác đau tại vị trí mổ sau phẫu thuật. Vết mổ nhỏ cũng giúp hạn chế tối đa tình trạng mất máu, mất cơ bắp thường gặp trong điều trị ngoại khoa.
Thời gian mổ ngắn cũng là một ưu điểm của phương pháp này. Một cuộc phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong kéo dài trung bình khoảng 30 – 45 phút. Người bệnh nếu được điều trị tốt có thể tập đi lại sau 24 giờ, các cơn đau sau mổ cũng sẽ mất đi sau 2 – 3 ngày.
Quy trình thực hiện bắt vít cột sống
1. Chuẩn bị
Người bệnh sẽ được thăm khám tổng quát trước khi tiến hành phẫu thuật. Các hạng mục cần thăm khám bao gồm:
2. Tiến hành
Phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong có 4 giai đoạn chính:
Bước 1: Tạo đường mổ
Bác sĩ đặt người bệnh nằm nghiêng, sau đó tiến hành rạch một đường vừa đủ tại vị trí bên cạnh cột sống cần được bắt vít.
Bước 2: Chèn ống nong
Bác sĩ sử dụng kéo chuyên dụng để tách các mô dưới da và các cơ, tạo thành một đường ở đến vị trí cột sống cần bắt vít. Sau đó chèn kim để chạm đến đúng vị trí đốt sống đó. Khi đã chắc chắn kim đã đến đúng vị trí, bác sĩ tiếp tục đưa ống nong vào theo đúng hướng của kim.
Bước 3: Đặt vít
Đưa vít vào trong vị trí cột sống theo ống nong và tiến hành bắt vít cột sống qua ống nong.
Bước 4: Bắt vít hoàn tất
Bác sĩ lấy các dụng cụ phẫu thuật ra khỏi cơ thể người bệnh và khâu lại vết thương.
Ưu điểm nổi bật của phương pháp bắt vít cột sống qua ống nong là xâm lấn tối thiểu nhưng đem lại hiệu quả cao. (2)
Vít chuyên dụng được sử dụng để cố định cột sống, giúp hỗ trợ cấu trúc cột sống, hợp nhất các đốt sống một cách chắc chắn. Hơn nữa, bác sĩ chỉ cần tạo 1 vết rạch nhỏ (khoảng 18 mm – 22 mm), kích thước đủ để đưa vít theo ống nong vào bên trong cơ thể người bệnh.
Vết mổ nhỏ này không chỉ giúp hạn chế biến chứng nhiễm trùng vết mổ, mà còn giúp người bệnh giảm cảm giác đau tại vị trí mổ sau phẫu thuật. Vết mổ nhỏ cũng giúp hạn chế tối đa tình trạng mất máu, mất cơ bắp thường gặp trong điều trị ngoại khoa.
Thời gian mổ ngắn cũng là một ưu điểm của phương pháp này. Một cuộc phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong kéo dài trung bình khoảng 30 – 45 phút. Người bệnh nếu được điều trị tốt có thể tập đi lại sau 24 giờ, các cơn đau sau mổ cũng sẽ mất đi sau 2 – 3 ngày.
Quy trình thực hiện bắt vít cột sống
1. Chuẩn bị
Người bệnh sẽ được thăm khám tổng quát trước khi tiến hành phẫu thuật. Các hạng mục cần thăm khám bao gồm:
- Kiểm tra lâm sàng, đánh giá sinh hiệu
- Chụp X-quang tình trạng cột sống và mức độ tổn thương
- Đo mật độ xương để kiểm tra tình trạng loãng xương
2. Tiến hành
Phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong có 4 giai đoạn chính:
- Tạo đường mổ
- Chèn dây ống nong
- Đặt vít cố định
- Khâu vết thương
Bước 1: Tạo đường mổ
Bác sĩ đặt người bệnh nằm nghiêng, sau đó tiến hành rạch một đường vừa đủ tại vị trí bên cạnh cột sống cần được bắt vít.
Bước 2: Chèn ống nong
Bác sĩ sử dụng kéo chuyên dụng để tách các mô dưới da và các cơ, tạo thành một đường ở đến vị trí cột sống cần bắt vít. Sau đó chèn kim để chạm đến đúng vị trí đốt sống đó. Khi đã chắc chắn kim đã đến đúng vị trí, bác sĩ tiếp tục đưa ống nong vào theo đúng hướng của kim.
Bước 3: Đặt vít
Đưa vít vào trong vị trí cột sống theo ống nong và tiến hành bắt vít cột sống qua ống nong.
Bước 4: Bắt vít hoàn tất
Bác sĩ lấy các dụng cụ phẫu thuật ra khỏi cơ thể người bệnh và khâu lại vết thương.
Phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong thường kéo dài từ 30 – 45 phút
3. Giai đoạn hậu phẫu
Sau khi cuộc phẫu thuật thành công, người bệnh được đưa về phòng nội trú nghỉ ngơi dưới sự giám sát của bác sĩ trong vòng tối thiểu 24h đồng hồ. Trong thời gian này, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra vết mổ cho người bệnh để xem xét có xảy ra tình trạng chảy máu bất thường hay nhiễm trùng sau mổ hay không.
Tùy vào tình trạng sức khỏe và bệnh lý của người bệnh mà tốc độ lành thương và hồi phục sau mổ sẽ khác nhau. Thông thường, người bệnh cần ở lại bệnh viện 2 – 4 ngày để bác sĩ theo dõi và tập đi lại sau mổ. Trước khi xuất viện, người bệnh sẽ được chụp X-quang cột sống và kiểm tra sức khỏe tổng quát để bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị.
Người bệnh có thể tập đi lại ngay sau mổ từ 24 – 48 giờ nếu sức khỏe ổn định, điều trị tốt. Trong vòng 3 – 4 tuần, người bệnh cần mang đai bảo vệ cột sống để hỗ trợ ổn định cột sống thắt lưng, đẩy nhanh quá trình hồi phục.
Tuy nhiên, trong khoảng thời gian này, người bệnh cũng cần hạn chế các hoạt động nặng, đi lên cầu thang quá nhiều để tránh làm ảnh hưởng đến cột sống. Người bệnh đi lại nhẹ nhàng, tập vật lý trị liệu để thúc đẩy tốc độ hồi phục. Sau khoảng 3 tháng, người bệnh có thể vận động lại bình thường nếu không có biến chứng xảy ra.
Biến chứng bắt vít cột sống qua ống nong có thể xảy ra
Bắt vít cột sống qua ống nong là phương pháp điều trị chấn thương cột sống an toàn, tỷ lệ xảy ra biến chứng thấp hơn so với phẫu thuật mở. Tuy nhiên, bất cứ phương pháp nào cũng sẽ tồn tại những biến chứng nhất định. Những biến chứng có thể xảy ra khi thực hiện bắt vít cột sống qua ống nong là: (4)
Đối với những biến chứng thường gặp sau phẫu thuật, điều trị ngoại khoa, người bệnh có thể chủ động kiểm soát và giảm thiểu rủi ro bằng cách nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, vệ sinh vết mổ… Đặc biệt, cần quan sát những thay đổi sức khỏe để kịp thời báo với bác sĩ nếu có những dấu hiệu bất thường.
Lưu ý của bác sĩ khi thực hiện
Bắt vít cột sống qua ống nong là một phương pháp điều trị ngoại khoa xâm lấn tối thiểu. Tuy nhiên đây không áp dụng cho tất cả bệnh nhân, đặc biệt là người bị loãng xương. Do vậy, người bệnh nếu có tình trạng loãng xương cần báo với bác sĩ.
Tốc độ hồi phục sau phẫu thuật phụ thuộc rất lớn vào cách chăm sóc sau phẫu thuật, bao gồm tập vật lý trị liệu, bảo vệ sức khỏe cột sống và chế độ dinh dưỡng của người bệnh.
Những điều người bệnh cần lưu ý khi sau phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong:
Sau khi cuộc phẫu thuật thành công, người bệnh được đưa về phòng nội trú nghỉ ngơi dưới sự giám sát của bác sĩ trong vòng tối thiểu 24h đồng hồ. Trong thời gian này, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra vết mổ cho người bệnh để xem xét có xảy ra tình trạng chảy máu bất thường hay nhiễm trùng sau mổ hay không.
Tùy vào tình trạng sức khỏe và bệnh lý của người bệnh mà tốc độ lành thương và hồi phục sau mổ sẽ khác nhau. Thông thường, người bệnh cần ở lại bệnh viện 2 – 4 ngày để bác sĩ theo dõi và tập đi lại sau mổ. Trước khi xuất viện, người bệnh sẽ được chụp X-quang cột sống và kiểm tra sức khỏe tổng quát để bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị.
Người bệnh có thể tập đi lại ngay sau mổ từ 24 – 48 giờ nếu sức khỏe ổn định, điều trị tốt. Trong vòng 3 – 4 tuần, người bệnh cần mang đai bảo vệ cột sống để hỗ trợ ổn định cột sống thắt lưng, đẩy nhanh quá trình hồi phục.
Tuy nhiên, trong khoảng thời gian này, người bệnh cũng cần hạn chế các hoạt động nặng, đi lên cầu thang quá nhiều để tránh làm ảnh hưởng đến cột sống. Người bệnh đi lại nhẹ nhàng, tập vật lý trị liệu để thúc đẩy tốc độ hồi phục. Sau khoảng 3 tháng, người bệnh có thể vận động lại bình thường nếu không có biến chứng xảy ra.
Biến chứng bắt vít cột sống qua ống nong có thể xảy ra
Bắt vít cột sống qua ống nong là phương pháp điều trị chấn thương cột sống an toàn, tỷ lệ xảy ra biến chứng thấp hơn so với phẫu thuật mở. Tuy nhiên, bất cứ phương pháp nào cũng sẽ tồn tại những biến chứng nhất định. Những biến chứng có thể xảy ra khi thực hiện bắt vít cột sống qua ống nong là: (4)
- Tổn thương mạch máu và dây thần kinh
- Chảy máu tại vị trí mổ
- Nhiễm trùng vết mổ
- Tốc độ lành thương chậm
Đối với những biến chứng thường gặp sau phẫu thuật, điều trị ngoại khoa, người bệnh có thể chủ động kiểm soát và giảm thiểu rủi ro bằng cách nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, vệ sinh vết mổ… Đặc biệt, cần quan sát những thay đổi sức khỏe để kịp thời báo với bác sĩ nếu có những dấu hiệu bất thường.
Lưu ý của bác sĩ khi thực hiện
Bắt vít cột sống qua ống nong là một phương pháp điều trị ngoại khoa xâm lấn tối thiểu. Tuy nhiên đây không áp dụng cho tất cả bệnh nhân, đặc biệt là người bị loãng xương. Do vậy, người bệnh nếu có tình trạng loãng xương cần báo với bác sĩ.
Tốc độ hồi phục sau phẫu thuật phụ thuộc rất lớn vào cách chăm sóc sau phẫu thuật, bao gồm tập vật lý trị liệu, bảo vệ sức khỏe cột sống và chế độ dinh dưỡng của người bệnh.
Những điều người bệnh cần lưu ý khi sau phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong:
- Sử dụng thuốc giảm đau: Đau sau phẫu thuật là triệu chứng thường gặp. Người bệnh có thể yêu cầu sử dụng thuốc để giảm đau nhưng cần theo chỉ định loại thuốc và liều lượng của bác sĩ. Không tự ý sử dụng thuốc giảm đau để tránh tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe chung và tốc độ hồi phục.
- Đeo đai bảo vệ cột sống: Đai bảo vệ cột sống là dụng cụ cần thiết giúp người bệnh giữ cột sống được ổn định, hạn chế các va đập, áp lực nặng trong thời gian đầu sau phẫu thuật. Người bệnh nên đeo đai đúng theo thời gian mà bác sĩ khuyến cáo để tối ưu bảo vệ cột sống.
- Tập vật lý trị liệu: Đây là phương pháp điều trị bảo tồn hiệu quả cao, đẩy nhanh tốc độ hồi phục chức năng cho cột sống. Người bệnh sau khi phẫu thuật bắt vít cột sống qua ống nong nên duy trì tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn của kỹ thuật viên.
- Chế độ dinh dưỡng cân bằng, ưu tiên các thực phẩm giàu canxi và vitamin D: Canxi và vitamin D là 2 vi chất bổ trợ tốt cho quá trình cải thiện và hồi phục cơ xương. Ưu tiên các thực phẩm giàu canxi và vitamin D. Dù vậy, một chế độ ăn cân bằng, đa dạng các dưỡng chất là nền tảng cho một sức khỏe tốt, nhất là đối với người bệnh sau phẫu thuật.
Vật lý trị liệu giúp thúc đẩy quá trình hồi phục cho người bệnh sau phẫu thuật
Với các ưu điểm ít xâm lấn, ít đau, ít biến chứng hậu phẫu, bắt vít cột sống qua ống nong được xem là một trong những phương pháp ngoại khoa được ưu tiên để điều trị các chấn thương cột sống. Phương pháp giúp người bệnh cải thiện độ ổn định của cấu trúc cột sống nhờ vào vít chuyên dụng, từ đó thuyên giảm các tình trạng mất vững, đau lưng do chèn ép thần kinh. Dù vậy, kỹ thuật này cần được thực hiện bởi các bác sĩ giàu kinh nghiệm, có sự hỗ trợ của máy móc chuyên dụng để hạn chế các biến chứng trong và sau phẫu thuật. Tham khảo một số sản phẩm bắt vít cột sống tại đây.
